Kornoelje in Corneto

Het vaarseizoen van 1217 zit er op. In Corneto worden de pelgrims hartelijk welkom geheten:

De stad, die Corneto [Tarquinia] heet naar de gele kornoeljebomen, is een vesting van de paus, gesticht op het erfdeel van Sint Petrus; zij ligt drie mijl van de zee en twee dagreizen van Rome verwijderd. Wij werden door de burgers van Corneto vriendelijk ontvangen. Ze garandeerden hun betrouwbaarheid en onze veiligheid door middel van een oorkonde, en wij zorgden ervoor alles wat in de winter tot verlichting kan dienen in gereedheid te brengen [...].

 

Lange tijd heeft het mij verbaasd dat onze anonieme pelgrim bij zijn aankomst in Corneto, in begin oktober allereerst schrijft over de kornoeljebomen. De bloeiperiode en de oogst van deze boom zijn dan al lang geweest. Aan de bomen is op dat moment niets opmerkelijks meer. Hooguit kan het stadsbestuur de pelgrims gedroogde besjes, jam of kornoeljewijn aangeboden hebben.

Eigenlijk vond ik dat onze pelgrim beter iets had kunnen schrijven over het Etruskische verleden van de stad. Hij had kunnen vertellen hoe het oude Tarquinia in de 8e eeuw door de Saracenen verwoest werd. Zo'n weetje had prachtig bij het hoofdthema van de Kruistocht gepast. Hij had ook nog iets kunnen vertellen over de vesting, of over de kerken van de stad. Maar in plaats daarvan betreden we Corneto met een wat dubieuze etymologische verklaring van de naam..

Pas tijdens de voorbereiding voor dit stukje zag ik ineens dat mijn redenering niet klopte. Al die tijd heb ik het reisverslag als een dagboek gelezen, terwijl onze pelgrim het waarschijnlijk pas achteraf in Palestina geschreven heeft! Aan het einde van de winter hebben de Kruisvaarders gezien hoe de kornoelje Corneto geel kleurt. Dit was voor hen het teken dat zij hun reis bijna konden vervolgen. Geen wonder dus dat deze bomen als eerste opduiken in het verslag.

 

Maar goed, zo ver is het nu nog niet. Het is voor de pelgrims nog oktober en zij maken zich in de haven op voor de winter. De ra van de schepen wordt een kwartslag gedraaid en een stuk naar beneden gehaald. Vervolgens spannen ze vanaf de boorden zeilen over de balk. Zo ontstaan tenten die in de komende zes lange en saaie maanden als winterverblijf zullen dienen. 

(Wachten op het voorjaar)